Meslek Seçimi Nasıl Olmalı?
Ülkemizde mesleki eğilimler ve yönelimlerin önemi ortaöğretim yıllarında, özellikle üniversiteye giriş sınavları ve tercihleriyle birlikte ortaya çıkmaktadır. Sürecin bu şekilde üniversite tercihlerine doğru ortaya çıkması bir geç kalmanın bariz göstergesidir. Birey bundan önceki yıllarda ilgi, yetenek ve becerisini test etme, deneyimleme imkânını bulamayıp gündemine bile almadığı durumlar olmuştur. Hâlbuki her birey kendi bünyesinde ilgi, yetenek ve beceriyle donanımlıdır. Bu donanım bireyin yarın seçeceği mesleğin de omurgasını oluşturmaktadır.
Hayatın kendisinin tercihlerden oluştuğunu düşündüğümüzde, meslek, bu tercihler içerisinde insanla yaşayan bir kavramdır. İnsan, motivasyonunu mesleğinden alır ve yaşam planının merkezindedir.
İnsan, meslek seçimiyle hayatının belli bir dönemini birlikte geçirebileceği insanları, ortamları ve yaşam tarzını da seçmiş oluyor. Birey kendi yeteneği ve ilgisi neticesinde bir işte çalıştığı müddetçe mutlu olur ve ülke ekonomisine de katkısı olur. Tam tersi bir durumda kişinin hayata dair motivasyonu olumsuz etkilendiği gibi yaşam boyunca istenmeyen bir meslekle birlikte olma çaresizliğini de çekmek zorunda kalıyor.
Zamanla teknolojiyle birlikte tercihler, ilgiler ve meslekler değişmektedir. Bazı meslekler geçerliliğini kaybetmekte bazılarının da yerine de yenileri eklenmektedir. Kariyer ve meslek seçiminde bu hızlı değişime ayak uydurabilmek için bir ortaokul ya da lise öğrencisi, ancak uzman desteğiyle kendini tanır, potansiyelini keşfeder ve özgün tercihlerde bulunabilir. İşte bu aşamada kişiye dair en önemli konu karşımıza çıkıyor: Kişinin kendini tanıması. Kendini tanımak bu yeterlilikleri bilmek ve bu konuda sağlam tercih yapma sonucuna götürür.
Ülkemizde, meslek seçiminde kişinin kendini tanıması adeta bir lüks olmaktadır. Gönül ister ki öğrencilerin belirli periyotlarla yetenek performansları ölçülsün, bilimsel metotlarla değerlendirilsin ve hangi mesleği yapayım sorunsalı problem olarak ortadan kalksın.
Meslek ve kariyer tercihi yaparken bireyin kendisine sorması gereken sorular şu şekilde olması gerekli:
- Bu meslek bana uygun mu?
- Bir ömür boyu bu mesleği yapabilecek miyim?
- Meslek için gerekli yeterliliğe sahip miyim?
- Bu mesleği severek mi yapacağım, zorla mı yapacağım?
- Gelişen teknolojiyle mesleğin akıbeti ne olur?
- Ülke ve dünya çapındaki geçerliliği nedir?
- Kazanç durumu nedir?
- Yükselme- kariyer imkanı var mıdır?
- Bu meslek kendi seçimim mi yoksa bana dayatılıyor mu ya da sadece popüler olduğu için mi tercih ediyorum.
- Bu mesleği elde edebilmem için hangi okullardan eğitim almalıyım.
- Mesleğin istediği özel gereksinimler nelerdir?
- Mesleğin yıpranma payı nedir?
- Kendimi geliştirmek için ne yapabilirim.
Bireyin bu konularda vereceği cevaplar, kişiyi kariyer yolculuğunda daha gerçekçi sonuçlara götürecektir. İnsanın kendisiyle uyumsuz olan bir mesleği hayat boyu icra etmesi ise hem verim açısından hem de milli ekonomiye etkisi açısından istenmeyen sonuçlar doğurabilmektedir. Bu sebeple meslek seçimi bireyin hayat boyunca aldığı en önemli kararların başında yer aldığını belirterek yazımızı sonlandırıyoruz.
Not: “Benden Ne Olur?” Kariyer Profil Testiyle tüm öğrencilerimiz kariyerleriyle ilgili gerçekçi sonuçlara ulaşabilmektedir. www.kulturkurs.com adresinden testimize ulaşabilirsiniz.
Emrah Akcan
Rehberlik Blm. Bşk.
