SAVAŞ YA DA KAÇ!
Ailelerin sınavı çocuklarının dünyaya gelişiyle başlar. Onları nasıl daha iyi yetiştirebilirim, onlara ne kadar iyi şey katabilirim gibi bir sürü düşünceyle ömürleri boyunca da devam eder. Soyut sınavları çocuklarının eğitime başlamasıyla birer somut sınav haline gelir. Çocuklarından fazla heyecan, stres, kaygı içerisinde olurlar ve bu durumun iki taraf için de zararlı bir durum olduğunu göremezler. Gün geçtikçe kaygıları artar, sınavları bir araçtan ziyade amaç olarak görmeye başlarlar. Çocukları en iyi yerleri kazansın, en iyi noktalarda olsun diye çoğu zaman onlardan bile fazla emek vermeye başlarlar. Yaptıkları şeyin yanlış ya da zararlı bir şey olduğunu ise çok sonradan fark eder ya da çoğu zaman edemezler bile.
Hayatın her noktası içerisinde bir sınavı barındırırken, çocuklarımız bu sınavlarla acı bir şekilde yüzleşmesinler diyedir bu çabalar, çabalarımız. Öncelikle benimsenmesi gereken nokta; sınavın bir amaç değil, sadece bir araç olduğunu görmek-kabullenmekten geçer. Sınav hayatımızın her yerinde olacaktır. Bizim yolumuz bu sınavlar karşısında bir savaşçı yetiştirilmesine katkı sağlamaktır. Stres-kaygı ebeveynlerde olduğu kadar çocuklarda da vardır. Hatta çoğu zaman daha fazla…
Nedir bu stres? Stres kişinin biyolojik ve psikolojik dengesinin bozulmasına gösterdiği, vücudun kendi dengesini kurmaya çalışırken verdiği bir tepkidir. Stres günümüz terimleri içerisinde kullanıldığında çoğu zaman kötü bir şey gibi algılanır. Düşman mı dost mu? Stres kavramının algılanmasında yapılacak olan değişim stresi bizler ve çocuklarımız için avantaja çevirebilir. Stresin tanımını değiştirmek aslında onun bizler üzerindeki etkisini de değiştirir. Daha kolay odaklanmamızı sağlayan bir araç haline getirmek de bizim elimizdedir. Ebeveyn olarak yaşanan stresi, kaygıyı çocuklara yansıtmamak gerekir. Onlar bu sınav yolunun bir savaşçısıdır. Kendi mücadelelerini vermelerine izin verilmesi gerekir.
Her çocuğun bir kapasitesi vardır. Her çocuk bu hayat yolunda bir şeyleri başarma ya da başaramama kapasitesini kendinde taşır. Ebeveynler elbette çocuklarını çok yetenekli, en başarılı olması gereken kişiler olarak görür. Ama çocuklar gerçekten bu kadar başarılı mı? Kimse çocuğunun ‘başarısız’ olduğuna inanmak istemez. Onlara verilmesi gerekenden fazla bir yük vermiş olurlar. Ulaşılması imkansız hedefler koyup, gerçekçi olmayan hayaller peşinde onları koşturmuş olurlar. Sınav sonrasında ise başarısız olma, ailelerin gözünden düşme korkusuyla onları baş başa bırakmış olurlar. Çocuklar için gerçekçi hedefler konulmalı, fazla beklenti içerisinde olunmaması gerekir. Ebeveyn olarak onları desteklemek, yeterli imkanları sunmakla görevlidir aile.
Sınav dönemi çocukları için önemli olan bir diğer nokta ise; düzenli-zamanlı çalışma ortamını onlara alıştırmaktan geçer. Ebeveyn olarak sadece onlara yol gösterecek kişi konumunda olunması gerekir. Ders çalışabileceği kendine ait, sessiz bir ortamı hazırlamak, bu imkanı çocuklara sunmaktır bir velinin görevi. Ona ait özel alanı oluşturup, onu desteklemektir. Bu destek ise negatif motivasyon şeklinde olmamalıdır. Öğrencinin sınav için olan çabası takdir edilmeli, yaptığı her şeyde bir fazlası istenilmemelidir.
Her ebeveyn kendisinin en iyi-doğrusu olduğuna inanır. Gerçekten öyle midir? Öğrenciyi gerçekten anlamaya çalışıyor muyuz? Ya da onların kendileri olmasına izin veriyor muyuz? Her ebeveyn- öğrenci birer bireydir. Kendi kararları, istekleri, duruşları vardır. Onları kendimizden çoğaltmıyoruz aksine yeni bir birey yetiştirmekteyiz. Kendi kararları, kendi istekleri, kendi hayalleri, kendi yaşantıları olmasına izin verilmelidir.
Anneler- babalar çocuklarının doktor/avukat vs. olmasını elbette ister. Peki bu hayal kimin? Ebeveyn olarak çocukların hayal kurmasını ellerinden almamak, onlara özgür düşünce ortamı sunmak gereklidir. Çocuk kendi hedefleri olması gereken, kendi hayal dünyasını kendi şekillendiren, bunun uğrunda seneler harcayan kişidir. Ancak bu şekilde kendi ayakları üzerinde duran yetişkinler olmaları sağlanabilir.
Ezgi ERDOĞAN
